Ginnegappen

Afgelopen week zei ik sorry tegen een deur. Een deur. Die zich niet eens heeft bewogen. Ik liep ertegen aan, en mijn eerste reactie was niet “auw” of “verdomme”, maar “sorry”. Tegen. Een. Deur.

Dit is het leven van een chronische sorry-zegger.

Het sorry spectrum

Er zijn verschillende soorten sorry, en als chronische sorry-zegger ken ik ze allemaal. De onschuldige sorry bij het passeren in de supermarkt. De sorry voor het innemen van ruimte. De sorry voor het hebben van behoeften. En de sorry voor je bestaan zelf.

Die laatste is waar ik woon. In een appartement gebouwd van verontschuldigingen, met uitzicht op de afgrond.

Waar het vandaan komt

Als je je hele leven hebt geleerd dat jouw waarde zit in wat je voor anderen doet, dan wordt je bestaan zonder geven een fout. En fouten verdienen een sorry.

Ik heb geleerd dat ik het waard ben als ik nuttig ben. Dus wanneer ik niet geef, niet help, niet oplos, dan neem ik alleen maar ruimte in. En daar moet ik sorry voor zeggen. Mensen zoals ik voelen wat anderen voelen. We zien de kassière die moe is, we merken dat de buschauffeur geïrriteerd kijkt, we voelen de frustratie van de persoon achter ons in de rij.

En ergens diep in ons hoofd ontstaat de gedachte: “Ik wil niemand tot last zijn.” Dus zeggen we sorry. Voor alles. Zelfs voor dingen die niet onze schuld zijn. En dus veronderschuldigje je voor je menselijkheid.

De sorry vervangings gids

Dus, hoe stop je ermee? Spoiler alert: ik kan het je niet vertellen. Want ik kan het zelf ook niet.

Maar ik kan je wel vertellen wat ik probeer. Dit is geen wondermiddel. Dit is een werkdocument van iemand die net zo hard worstelt als jij.

De hulp-sorry

In plaats van “Sorry dat ik je lastig val” probeer ik te zeggen: “Heb je even tijd?” Ik faal hier 8 van de 10 keer. Want als ik de sorry weglaat, voel ik me naakt. Alsof ik een claim leg op iemands tijd zonder eerst toestemming te vragen voor mijn bestaan.

De emotie-sorry

Vorige week zat ik huilend bij een vriendin. Twintig keer sorry gezegd. Zij zei uiteindelijk: “Je bent niet sorry dat je verdrietig bent, je bent bang dat ik je verdriet niet aankan”, zij had gelijk. Dat maakte het niet makkelijker.

Omkeren naar dankbaarheid

Dit is de enige waar ik echt vooruitgang boek. In plaats van “Sorry dat je moest wachten” zeg ik: “Dank je voor je geduld.” In plaats van te verontschuldigen voor mijn bestaan, vier ik hun aanwezigheid. Het voelt bijna goed. Bijna.

Waarom ik blijf falen

Hier is de waarheid: ik wil stoppen met sorry zeggen, maar ik ben ook bang voor wie ik ben zonder die sorry’s.

Want als ik stop met verontschuldigen voor mijn bestaan, dan moet ik accepteren dat mijn bestaan geen verontschuldiging nodig heeft. En dat is doodeng.

Wie ben ik als ik niet klein ben? Als ik niet onzichtbaar ben? Als ik niet altijd de eerste ben die toegeeft, die wijkt, die zich verontschuldigt?

Ergens in mijn hoofd zit een stem die zegt: “Als je stopt met sorry zeggen, word je arrogant.” Natuurlijk is dit onzin. Het tegenovergestelde van chronisch sorry-zeggen is niet arrogantie. Het is eigenwaarde. Maar die stem is hardnekkig.

En dan is er nog dit: op dagen dat mijn cyclothymie aan het roer staat, verdubbelt mijn sorry-frequentie. Tijdens opgewekte periodes zeg ik sorry voor mijn energie. Tijdens lage periodes zeg ik sorry voor mijn bestaan. Het orkest in mijn hoofd speelt niet alleen verschillende melodieën, het verontschuldigt zich ook voor elke noot.

De sorry paradox

Ik merk dat ik sorry zeg voor het feit dat ik te vaak sorry zeg. “Sorry dat ik altijd sorry zeg!” En dan zie ik de absurditeit ervan in, en lach ik, en dan zeg ik sorry voor het lachen.

Misschien is de oplossing niet om te stoppen met sorry zeggen. Misschien is de oplossing om te stoppen met sorry zeggen over het sorry zeggen. Om het te zien als een eigenaardigheid, een veiligheidsmechanisme, een restant van jaren van voorzichtig zijn. Niet mooi, maar menselijk.

Wat ik wél heb geleerd

Niet alles is verloren. Ik hoor mezelf sorry zeggen tegen deuren, en ik denk “daar gaan we weer”. Dat is al iets.

Voor ik iets zeg, probeer ik drie seconden te wachten, maar dat is lastig. Te vaak? Vanzelfsprekend. Maar soms lukt het. En dan kies ik een andere zin. En dan voel ik me een beetje sterker.

Conclusie

Je bent niet gebroken omdat je sorry zegt. Je bent niet zwak omdat je ruimte probeert te maken voor anderen. Je bent iemand die geleerd heeft om klein te zijn, omdat groot zijn eng was. Je bent iemand die geleerd heeft om te wijken, omdat blijven staan egoïstisch leek.

Maar hier is de waarheid die ik probeer te geloven:

Je bestaan heeft geen verontschuldiging nodig.

Niet vandaag. Niet morgen. Niet ooit.

Ga ik morgen weer sorry zeggen? Ja. Ga ik falen in mijn eigen advies? Absoluut. Is dat erg? Nee.

Dank je dat je de tijd nam om te lezen.